Rodzina jest pierwszym środowiskiem życia człowieka, wywierającym znaczny wpływ na jego dalszy rozwój. W kulturze chrześcijańskiej mocno akcentuje się prawdę, że jest równocześnie główną przestrzenią wychowania religijnego, zwłaszcza w pierwszych latach życia. Wyjątkową rolę w jej łonie pełnią rodzice. To oni w pierwszym rzędzie
są odpowiedzialni za wychowanie w duchu wiary swoich dzieci. Ten proces wspierają również pozostali członkowie rodziny, zwłaszcza babcie i dziadkowie, którzy są dla swoich wnuków pierwszymi katechetami wprowadzającymi ich w życie chrześcijańskie.
Prawdę tę podkreślali papieże: Jan Paweł II oraz Benedykt XVI, a ostatnio Franciszek, który podczas pielgrzymki do Polski, dokładnie 26 lipca 2016 r., na spotkaniu z polskimi biskupami w Krakowie, wrócił uwagę na fakt, iż do obowiązków ludzi starszych należy zachowywanie i przekazywanie wiary. Słowa te były nie tylko wynikiem jego refleksji teologicznej, ale także osobistego doświadczenia wyniesionego z rodzinnego domu, w którym ważną rolę pełniła jego babcia. Wspominając ją, powiedział: „Miałem tę łaskę, że wyrosłem w rodzinie, w której wiarą żyło się w sposób prosty i konkretny; ale to przede wszystkim moja babcia, mama mojego ojca, miała wielki wpływ na moją drogę wiary. Była to kobieta, która nam wszystko tłumaczyła, mówiła nam o Jezusie, uczyła nas katechizmu. (…) zabierała nas na procesję ze świecami. Po raz pierwszy usłyszałem przesłanie chrześcijańskie właśnie od tej kobiety, od mojej babci! (…). Pierwszy przekaz w domu, w rodzinie! Dlatego myślę o miłości (…) tak licznych babć, wkładanej w przekazywanie wiary. To one przekazują wiarę”. Parafrazując jego słowa można śmiało powiedzieć, że babcia była jedną z jego pierwszych katechetek, która realizowała takie zadania jak: przekazywanie wiary poprzez osobiste świadectwo, nauczanie katechizmu, a co za tym idzie także nauczanie różnych modlitw oraz wpajanie pobożnych praktyk poprzez wprowadzanie w życie liturgiczne i wspólnotowe Kościoła.
W niniejszym artykule, który zostanie zaprezentowany w kilku częściach, będą przedstawione powyższe zadania katechetyczne osób starszych w rodzinie, zwłaszcza
w odniesieniu do młodszych dzieci. Są one bowiem ciągle aktualne i stanowią wyzwanie dla współczesnych babć i dziadków, którzy na mocy przyjętego chrztu są nie tylko odbiorcami katechezy, ale również pełnoprawnymi katechetami dla młodszego pokolenia.
Ks. dr Roman Ceglarek